«Είμαστε 11 χρόνια παντρεμένοι. Δεν ξέρω τι έγινε στην πορεία, μάλλον η συνήθεια και η ρουτίνα μας κούρασαν.. Δεν τσακωνόμαστε, αλλά δεν επικοινωνούμε πια, μιλάμε μόνο για τα απολύτως απαραίτητα», αναφέρει η Χαρά* στη συνεδρία της περασμένης βδομάδας. Δίπλα της ο Μιχάλης* κάθεται σκεπτικός, με το βλέμμα στο πάτωμα, αλλά μοιάζει να συμφωνεί νοερά. Πιάνω τον εαυτό μου να αναρωτιέται πώς τα ζευγάρια που ξεκινάνε ερωτευμένα και με τόσα όνειρα να φτάνουν τελικά στο σημείο να μη μιλάνε μεταξύ τους…
Όλοι μας γνωρίζουμε ή έχουμε ακούσει για τέτοια ζευγάρια. Ο δεσμός του ζευγαριού είναι ο πρωταρχικός και πρέπει να είναι ο πιο σημαντικός ανάμεσα στις οικογενειακές σχέσεις, γιατί είναι το οικοδόμημα που πάνω του στηρίζεται ολόκληρη η οικογένεια. Παρόλα αυτά, συχνά οι σύντροφοι ξεχνάνε τη σημαντικότητα της σχέσης τους. Οι διαφορές των δύο συντρόφων, που προέρχονται από διαφορετικές οικογένειες με τις δικές τους ιστορίες, σε συνδυασμό με την καθημερινότητα, τις συνηθισμένες τριβές, το άγχος της σύγχρονης ζωής και τις ευθύνες που επωμίζεται το ζευγάρι, είναι όλοι παράγοντες που εντείνουν τις συγκρούσεις και ενισχύουν την απομάκρυνση των συντρόφων μεταξύ τους.
Είναι, όμως, δυνατό να αποφύγουμε την απομάκρυνση από το/τη σύντροφό μας. Ακριβώς λοιπόν επειδή η καθημερινότητα, οι συνήθειες και το άγχος μας κατακλύζουν, είναι σημαντικό να θυμόμαστε μερικά μικρά πράγματα, ώστε να ενισχύσουμε τη σχέση μας.
- Να θυμάστε ότι η αγάπη χρειάζεται δράση. Τι κάνετε, λοιπόν, για να διατηρήσετε το συναίσθημα της αγάπης μεταξύ σας;
- Κάντε τη σχέση προτεραιότητα στη ζωή σας. Πάντα θα υπάρχουν τα πρέπει, αλλά θυμηθείτε να βγαίνετε με το/τη σύντροφό σας και να κάνετε εκπλήξεις ο ένας στον άλλο. Θυμάστε πώς ήταν, όταν ξεκινήσατε να βγαίνετε τα πρώτα ραντεβού;
- Τόσο σαν άτομα όσο και σαν ζευγάρι, είναι σημαντικό να θυμάστε τι έχετε καταφέρει. Εστιάστε στα θετικά της σχέσης, όχι στα αρνητικά.
- Ξεκαθαρίστε τι είστε διατεθειμένοι να κάνετε και τι όχι στη σχέση. Αντί να κάνετε κάτι που δε θέλετε και μετά να χρεώνετε το/τη σύντροφό σας για αυτό, να είστε ξεκάθαροι ότι δε θέλετε να το κάνετε και προσφερθείτε να κάνετε κάτι άλλο.
- Μην αφήνετε τα συναισθήματα θυμού να συσσωρεύονται σαν το σωρό των ασιδέρωτων ρούχων που μαζεύεται στην ντουλάπα. Καλύτερα να εκφράζετε ήρεμα και σταθερά τι έκανε ο/η σύντροφός σας που σας ενόχλησε.
- Το ζεύγος Gottman, πρωτοπόροι στην οικογενειακή θεραπεία και θεραπεία ζεύγους έχει αναγνωρίσει τέσσερις τρόπους επικοινωνίας, που είναι εξαιρετικά επιζήμιοι στη σχέση του ζευγαριού. Πρόκειται για την Αμυντική Επικοινωνία (Defensive Communication), την Επικριτική Επικοινωνία (Critical Communication), την Περιφρονητική Επικοινωνία (Contemptuous Communication), καθώς και την Έλλειψη Επικοινωνίας, σαν να μιλάει κανείς σε τοίχο (Stonewalling or Lack of Communication).
- Αντί να εστιάζετε στις διαφορές σας, μάθετε να τις εκτιμάτε και να τις σέβεστε. Να θυμάστε, τα ετερώνυμα έλκονται!
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι σχέσεις είναι σαν ένας ζωντανός οργανισμός, που έχει τη δική του ζωή. Μια παρομοίωση που συχνά χρησιμοποιώ στις συνεδρίες μου με ζευγάρια είναι αυτή της σχέσης σαν ένα φυτό. Στην αρχή, χρειάζεται περισσότερη προσοχή και φροντίδα: όπως ένα μικρό φυτό χρειάζεται προστασία από τους ανέμους και την κακοκαιρία, ίσως περισσότερο πότισμα, καλό χώμα και λίγο λίπασμα. Σιγά σιγά, η σχέση γίνεται πιο ανθεκτική. Πάντα όμως θα χρειάζεται φροντίδα: δεν αφήνουμε ένα φυτό χωρίς πότισμα ή λίπασμα, όσο μεγάλο κι αν είναι. Μερικές φορές χρειάζεται μάλιστα να του αλλάξουμε γλάστρα κι αν αρρωστήσει ή έντομα αποφασίσουν να φτιάξουν επάνω του μια αποικία, πρέπει να συμβουλευτούμε ένα γεωπόνο, που θα μας δώσει την κατάλληλη συμβουλή και το κατάλληλο φάρμακο, για να το φροντίσουμε καλύτερα. Έτσι και η σχέση: όταν βλέπουμε ότι κάτι δεν πάει καλά, ένας ψυχολόγος ειδικευμένος στην ψυχοθεραπεία ζεύγους θα βοηθήσει στην επίλυση των δυσκολιών στη σχέση και στην ενίσχυση του δεσμού του ζευγαριού.
*Τα ονόματα έχουν αλλαχτεί, για να προφυλαχτεί η ταυτότητα των θεραπευόμενων.